Klimaatvriendelijk gedrag
Klimaat-vriendelijk gedrag
De mensheid heeft in 200 jaar enorme stappen gemaakt. Armoede is afgenomen, de levensverwachting is toegenomen, de kindersterfte is gedaald en steeds meer kinderen gaan naar school. Nu staat ons een nieuwe uitdaging te wachten.
In dit tijdperk is onze grootste uitdaging om klimaatverandering te beperken. De grote vraag is dus: Hoe zorgen we dat we dat we het klimaat te vriend houden? Het is tijd dat we ons gedrag doorontwikkelen voor dit nieuwe tijdperk. Tijd voor klimaatvriendelijk gedrag.
"het is tijd dat we ons gedrag doorontwikkelen voor een nieuw tijdperk."
Wat is klimaatvriendelijk gedrag?
Klimaatvriendelijk gedrag is gedrag waarin menselijke basisbehoeften in balans zijn met het ecologische systeem waarin we leven (K. Raworth, 2012). Dit kan op drie niveaus: duurzaam-, eco-neutraal en eco-positief gedrag. Bij (1) duurzaam gedrag beperk je de verstorende impact van menselijk handelen op de natuurlijke omgeving en op ecosystemen, doordat je zo min mogelijk gebruik maakt van grondstoffen en de uitstoot van broeikasgassen zo laag mogelijk houdt. (2) Bij eco-neutraal gedrag beperk je niet alleen je schadelijk handelen, maar werk je ook aan een opbouwende impact op de natuurlijke omgeving en ecosystemen. (3) Bij eco-positief gedrag is je opbouwende impact op de natuurlijk omgeving en ecosystemen groter dan de schadelijke impact van jouw handelen (B. Porcelijn, 2017).
Je maakt bij klimaatvriendelijk gedrag voortdurend bewust en onbewust gedragskeuzes over jouw handelen. Je maakt keuzes over je schadelijke impact, bijvoorbeeld over met welk type voedsel (eetgedrag) of met welk type transportsysteem (reisgedrag) je het minste grondstoffen verbruikt en zo min mogelijk broeikasgassen uitstoot. Daarnaast kun je ook keuzes maken over je opbouwende impact, bijvoorbeeld hoe jij met je werk de natuurlijke omgeving en ecosystemen helpt om in balans te komen.
Hoe is 't zo ver gekomen?
We hebben ’t onszelf aardig gemakkelijk gemaakt. Door de industrialisering, liberalisering en de opkomst van technologie hebben we enorme vooruitgang geboekt. Het is niet voor te stellen dat 100 jaar geleden de huizen nog geen douche of centrale verwarming hadden. De straten nog niet vol stonden met auto’s. En mensen communiceerden via brievenpost. De welvaart en gezondheid is enorm toegenomen.
De welvaart is samengegaan met het vergroten van de individuele vrijheid. In de jaren 60 hebben de babyboomers de welvaartgroei aangegrepen om los te komen van morele benauwenissen van de verzuilde maatschappij. De individualisering werd ingezet. En dit zette door tijdens de opkomst van het neoliberalisme: ‘laat alles maar over aan de vrije markt’. De overheid moest zich zo min mogelijk bemoeien met de markt.
De vrije markt
De vrije markt heeft ons bediend met alles wat we wilden (en nog meer). En dat heeft veel luxe opgeleverd. Van de auto, elektrische tandenborstel, robotgrasmaaier tot aan de kant-en-klaar maaltijd en de anti-aging crème. U vraagt, wij draaien, aldus de vrije markt.
Deze innovaties hebben het leven er een stuk gemakkelijker opgemaakt. Maar het heeft er ook toe geleid dat wij in het Westen een leefstijl hebben die (helaas) onhoudbaar is. We verbruiken teveel grondstoffen en stoten teveel broeikasgassen uit. En dat kan ons klimaat niet aan. Dus hebben we een uitdaging. We moeten leren de verleidingen van de vrije markt te leren weerstaan. En dat is totaal niet makkelijk:
- Waarom zou je fietsen als je een auto hebt?
- Waarom zou je korter douchen, terwijl het warme water zo fijn voelt?
- Waarom zou je kamperen in Nederland als je ook naar het zonnige Turkije kunt vliegen?
Sturing en verandering
Technologische innovaties moeten ertoe leiden dat we veel van onze welvaart kunnen behouden, zoals bijvoorbeeld elektrische auto’s of waterstofcentrales. Politieke keuzes gaan ervoor zorgen dat er sturing komt op de vrije markt: milieubelastende producten en diensten worden duurder, milieuvriendelijke zaken worden toegankelijker.
Naast de technologische innovaties en politieke keuzes, moeten we ook naar ons eigen gedrag kijken: hoe kunnen wij ons gedrag klimaatvriendelijker maken?
Klimaat-coach zet zich in om klimaatvriendelijk gedrag te stimuleren. Dat doen we voor de overheid, bedrijven en organisaties. Door slimme communicatie sturen we gedrag. Kleine interventies kunnen grote gevolgen hebben. Stel dat alle Nederlanders iets vaker fietsen, iets vaker vegetarisch eten, iets korter douchen en iets minder consumeren? Het scheelt grote hoeveelheden verbruik van grondstoffen en uitstoot van broeikasgassen. Bekijk onze onze tools en methoden.
waarom gedragsverandering nodig is?
Technologische innovaties en politieke keuzes gaan ons helpen om in de toekomst CO2 neutraal te leven, toch is dit niet voldoende. Dat komt omdat onze levensstandaard te hoog is ten opzichte van de rest van de wereld.
Hoe maak jij verschil?
Wat kun je zelf doen voor het klimaat? Minder CO2 uitstoten! Er komt namelijk steeds meer CO2 in de lucht en dat veroorzaakt klimaatverandering. Ontdek waar de CO2-uitstoot van je huishouden door komt en wat jouw grote klimaatklappers zijn. Check de klimaatklappers die Milieucentraal op een rijtje heeft gezet.
Bron: Milieucentraal
Vertraag door nieuwe rituelen
Elke seconde van onze dag zou nuttig besteed moeten worden, aldus Marjolein van Heemstra. We zouden van dit absurde idee af moeten en proberen te vertragen; af en toe even stil te zitten. Zij doet dit met een oud gebruik: ‘Schemeren’. Een klein uur niets produceren of consumeren, geen hartjes of reacties delen. Simpelweg zitten en zien hoe de duisternis opkomt, hoe grenzen vervagen, de dag verwatert. In de Volkskrant betoogt zij dat dit hernieuwde ritueel een nieuwe vorm van klimaatvriendelijk gedrag kan zijn.
